Pracodawcy, pracownicy, płace

W ostatnich tygodniach w prasie ukazuje się sporo artykułów opisujących panujące w Polsce stosunki społeczno-gospodarcze. Zaskakuje coraz więcej opinii oceniających je krytycznie. Polska jako naród starzeje się i wymiera z powodu ujemnego przyrostu naturalnego oraz zarobkowej emigracji spowodowanej przez tak niskie płace, że przeżycie za nie jest niemożliwe, nie mówiąc już o wynajęciu mieszkania i założeniu rodziny.

Nawet dwie pensje nie starczają na czynsz i opłaty licznikowe, nie mówiąc o wyżywieniu i ubraniu. Problemy te od dawna są dostrzegane przez wielu światłych ludzi, lecz nie mogły przebić się do mediów i decydentów, bo dyskurs na te tematy był do niedawna całkowicie zdominowany przez skrajny liberalizm i propagandę sukcesu. Dostrzegany jest także przez związki zawodowe, lecz te, całkowicie lekceważone przez pracodawców i rząd, wycofały się z prac w Komisji Trójstronnej. A problemy narastają. Nie tylko dla pracowników, ale dla całego państwa. W pogoni za maksymalizacją zysków minimalizuje się płace stosując kruczki prawne – lawinowo rośnie ilość tzw. śmieciowych umów o pracę, pozwalających płacić mniej, niż ustawowa płaca minimalna, a także nie płacić składek emerytalnych. Znawcy tematu, cytowani w prasie, oceniają, że na umowy-zlecenia, umowy o dzieło, wymuszone samozatrudnienia, umowy na czas określony itp. pracuje około 5 mln osób. Nie daje to żadnej stabilizacji życiowej, uniemożliwia uzyskanie jakiegokolwiek kredytu (tym bardziej, że płaca  poniżej minimalnej) oraz minimalizuje wpłaty do ZUS zmuszając budżet do jego dofinansowania, kosztem coraz większego zadłużania państwa. Jednocześnie powiększa się rozwarstwienie dochodów – bogaci są coraz bogatsi a  biedni coraz biedniejsi. Dowodzi tego informacja NBP (podaję za Angorą nr 7 z 16.II.2014r.), że aktywa Polaków we wrześniu ub. roku przekroczyły półtora biliona zł. (93,9  naszego PKB). Największa część to depozyty bankowe, dalej oszczędności w funduszach inwestycyjnych – wzrost o 24,1%/rok i akcje na giełdzie – 43,1 mld zł. Szkoda, że nie przypomniano, że 70% Polaków nie ma żadnych oszczędności a 20% ma niewielkie „zaskórniaki”. Wychodzi na to, że 10 % Polaków przechwytuje ok.90% PKB, a reszta płaci im odsetki i dywidendy. Nic dziwnego, że coraz częściej mówi się o wprowadzeniu trzeciego progu podatkowego dla najbogatszych. Jednak Robert Gwiazdowski – Prezydent Centrum im. Adama Smitha, na sugestie redaktora K. Różyckiego (G.W.) że zwiększenie podatków sprawi, że bogaci Polacy uciekną z podatkami do innych krajów, odpowiedział:

Bogaci Polacy już uciekli i dlatego są bogaci. Płacenie przez ostatnie 25 lat w Polsce wszystkich podatków nie pozwoliłoby im zgromadzić wielkich majątków. (…)

Red. (…) swoimi dochodami nie chcą dzielić się banki, sieci marketów, firmy ubezpieczeniowe, które obracają dziesiątkami miliardów złotych.

R.G.: Banki i instytucje ubezpieczeniowe to święte krowy. Dlatego pieniądze trzeba ściągać od tych, którzy święci nie są. Sugeruje, by zlikwidować PIT bo (…) przez polityków jest on wykorzystywany do kontrolowania obywateli.

Red.: Podobno tylko niewielka część firm w naszym kraju płaci podatek CIT (podatek od firm). Jednocześnie rządowi brakuje 24 miliardów wpływów podatkowych, a zagraniczne spółki wytransferowały z Polski 70 miliardów zł.

 R.G.: (…) tylko jedna trzecia z ponad 330 tysięcy spółek prawa handlowego płaci podatek dochodowy. Reszta wykazuje straty. Łączny podatek CIT od wszystkich podatników wyniósł w 2011r. 25 miliardów przy przychodach ponad 5,5 biliona zł. A więc podatek dochodowy stanowił 0,44 % ich przychodu!!! Podatek w wysokości 0,75% wyniósłby ponad 43 miliardy – czyli prawie 18 mld więcej niż obecnie. Generalny sens wypowiedzi R.G. jest taki: to normalne, że bardzo bogaci nie płacą należnych podatków i wyłudzają WAT. To biedacy mają płacić podatki i finansować całą działalność państwa, z czego korzystają bogaci. Czyli dalej obowiązuje zasada Balcerowicza: zabrać biednym, dołożyć bogatym. Z przedstawionych przez Roberta Gwiazdowskiego i NBP danych wynika jednoznacznie, że gdyby wszyscy pracodawcy i przedsiębiorcy uczciwie płacili należne podatki, to śmiało można by je zmniejszyć, a i tak budżet byłby na plusie. Zaoszczędzone na podatkach pieniądze można by przeznaczyć na wzrost płac, co napędziłoby koniunkturę, zmniejszyło bezrobocie i poprawiło poziom życia Polaków.

A co o tym myślą pracodawcy? Związek Przedsiębiorców i Pracodawców oświadczył, że w razie podwyżki podatków, przedsiębiorcy po prostu przestaną je płacić. Na postulat zwiększenia płacy minimalnej, prezes tej organizacji, pan Kaźmierczak oświadczył (cytuję za Gazetą Wyborczą z dn. 24.XII.2013r.): Przedsiębiorcy mają to w dupie, najwyżej będziemy zatrudniać na czarno. (!!?) Na list szefa „Solidarności” w sprawie poprawy sytuacji pracowników tenże Kaźmierczak odpowiedział: Może nam pan na warsztat skoczyć.

Trudno się oprzeć wrażeniu, że ten język sytuuje się blisko Wołomina i Pruszkowa. Wszak: „Co w głowie, to w mowie”.

A jak wyglądają relacje na linii: pracodawcy – pracownicy – płace w państwach będących w znacznie lepszej sytuacji ekonomicznej? Oto wypowiedź prof. Krzysztofa Jasickiego (ponownie G,W. z 24.12..2013r.): W Niemczech Angela Merkel wprowadziła zapis, że minimalna stawka za godzinę to 10 euro (czyli ponad 40 zł. przy cenach do 50%wyższych niż u nas). (…)  Jeśli biznes płaci niskie pensje, trzyma ludzi na śmieciówkach i twierdzi, że na tym ma polegać nasza przewaga konkurencyjna, to nie ruszymy dalej. W Szwajcarii poważnie dyskutowano nad ograniczeniem płac szefów do 12-stokrotnej najniższej płacy w firmie. Obecnie zarabiają średnio 73 najniższe pensje. Polski biznes nie chce o tym dyskutować. Związki zawodowe to oszołomy (wg biznesmenów), a w mediach ekspertami są przedstawiciele biznesu. Skarżą się na niesprawne państwo, ale nie chcą na jego poprawę płacić.  Podatki płacą jedne z najniższych w Europie i jęczą, że to koszmarnie dużo.

Polscy pracodawcy twierdzą, że to oni tworzą dochód narodowy, że ich firma, ich praca, ich zysk i nikomu nic do tego. Udają, że nie rozumieją (bo tak im wygodnie), że na ich zysk pracuje załoga ich firmy oraz całe społeczeństwo. Ktoś wybudował jego zakład, ktoś wybudował drogi, po których ktoś dowozi materiały, które wyprodukował ktoś inny i ktoś wywozi gotowe produkty. Ktoś produkuje energię dla jego zakładu, ktoś wyprodukował samochód, którym jeździ, ktoś uszył ubranie, w którym chodzi i ktoś dba, by mógł przez telefon kontaktować się w sprawach biznesowych a jeszcze ktoś wyprodukował żywność, którą się posila. Taką listę można ciągnąć w nieskończoność. Kto tego nie rozumie, albo nie chce rozumieć, ani chwili dłużej nie powinien być szefem, bo do tego nie dorósł. Ciekaw jestem, ilu przedsiębiorców w Polsce to rozumie.

Jerzy Chybiński