Z Archiwum Solidarności: Treść deklaracji Centralnej Rady Związków Zawodowych
Mamy dostęp do biuletynów i ulotek drukowanych przez Solidarność oraz ludzi związanych z PRL z lat 80 XX wieku. Przedstawiamy te materiały, aby pokazać o co walczyła Solidarność – które postulaty zostały spełnione? Zapraszamy do cyklu „Z Archiwum Solidarności”.
Dziś prezentujemy treść deklaracji Centralnej Rady Związków Zawodowych. Na uwagę zasługuje fakt, że deklaracja została opublikowana we wrześniu 1980 tuż po strajkach 80 roku XXw. Co więcej dokument ten został wydany na krótko przed rozwiązaniem Zrzeszenia Związku Zawodowych w Polsce.
Dla przypomnienia:
Centralna Rada Związków Zawodowych, CRZZ, działający w latach 1949–1980 centralny organ Zrzeszenia Związków Zawodowych. Sprawowała kierownictwo nad działalnością związkową, zarządzała majątkiem i funduszami, reprezentowała cały ruch związkowy przed władzami partyjnymi i państwowymi PRL oraz poza granicami kraju. Inicjowała także różne formy współzawodnictwa pracy, mobilizowała związkowców do udziału w akcjach państwowych itp. Jako organizacja fasadowa, typowa dla ustroju totalitarnego, w momentach przesileń politycznych i towarzyszących im protestów robotniczych zawsze stawała po stronie komunistycznych władz PRL. [źródło]
Strajki w sierpniu 1980 oraz żądanie niezależnych związków zawodowych doprowadziły do likwidacji Zrzeszenia w 1980. Związki, które wystąpiły ze zrzeszenia w 1981 zarejestrowały Ogólnopolską Komisja Współpracy Branżowych Związków Zawodowych. [źródło]
Zapoznając się z treścią można zauważyć, że władze PRL chciały wykorzystać CRZZ jako alternatywę dla Solidarności. Widać, że CRZZ przerażona jest działalnością Solidarności – chciała dostosować się do bieżącej sytuacji. Wygląda na to, że PRL wraz CRZZ musiało zaproponować postulaty zbieżne z postulatami Solidarności – inaczej nie miałyby sensu?
Do ciekawszych punktów należą:
Sprawy, które stawiamy w centrum naszej uwagi to: płace, ceny, ochrona zdrowia, polityka socjalna, budownictwo mieszkaniowe.
Będziemy sprawować stałą kontrolę społeczną nad podziałem dochodu narodowego, działalnością organów państwowych i gospodarczych w dziedzinie spraw istotnych dla interesów ludzi pracy.
Jakie sprawy uważamy dziś za najważniejsze?
– Dążenie, aby podwyżka płac, rent , emerytur i dodatków rodzinnych realizowana była kompleksowo (…) by zmniejszyła się rozpiętość między płacami najniższymi i najważniejszymi, likwidowała dysproporcje płacowe.
– Stałe i powszechne stosowanie zasady rekompensaty z tytułu wzrostu kosztów utrzymania.
– Opracowanie w każdym województwie realnych planów poprawy sytuacji mieszkaniowej, rozbudowy żłobków i przedszkoli, polepszenie dojazdów do pracy.
– Likwidowanie takich nadużyć jak spekulacje mieszkaniami, pasożytnictwo społeczne, korupcja, klikowość i wykorzystywanie stanowisk publicznych dla bogacenia się kosztem społeczeństwa.
Poprzedni artykuł: Z Archiwum Solidarności: Odpowiedź kierownictwa HCP na postulaty załogi.
Redakcja eBT.
